Bệnh Sởi

GiadinhNet - "Dùng vitamin đã tốt rồi, dùng nhiều còn tốt hơn".

Với suy nghĩ như vậy, chị Thùy Linh (Kiến An, Hải Phòng) đã mua các loại vitamin về cho cả gia đình dùng "xả láng". Tuy nhiên, mức độ sử dụng quá "nhiệt tình" của chị đã khiến cả gia đình phải nhập viện. Khi bác sĩ kết luận nguyên nhân do lạm dụng vitamin quá liều, chị vẫn không thể hiểu tại sao thuốc bổ lại hóa thành thuốc độc.

Lợi bất cập hại

Trường hợp sử dụng vitamin một cách "thoải mái" như chị Linh không phải là hiếm. Bởi phần lớn mọi người đều nghĩ rằng vitamin là thuốc bổ nên có thể dùng bao nhiêu tùy thích. Song theo các bác sĩ, việc lạm dụng vitamin vừa gây lãng phí vừa có hại cho sức khỏe

Bà Bạch Liên (thị trấn Chũ, Bắc Giang) là "tín đồ" của vitamin C. Bà thường mua hàng chục lọ viên sủi C để uống. Thấy công dụng của vitamin C là vừa giúp cơ thể có sức đề kháng, vừa có tác dụng làm đẹp da nên bà Liên có thói quen uống vitamin C trường kỳ. Thời gian gần đây do quá đau ở phần phụ, bà đi khám, siêu âm thì được biết, cả hai bên thận đều có nhiều sỏi. Một viên sỏi đã theo nước tiểu xuống niệu đạo và mắc kẹt lại đó khiến bà đau đớn. Trong quá trình thăm khám và hỏi cặn kẽ về thói quen và chế độ ăn uống, bác sĩ đã cho bà biết do dùng vitamin C liều cao (2 viên - 1000mg/ngày) nên bà đã có nguy cơ sỏi thận từ trước đã khiến bệnh tiến triển và nghiêm trọng hơn.

Tại bệnh viện nơi bà Liên đến khám, có trường hợp một cháu nhỏ bị ngộ độc vitamin C do bố mẹ cho cháu dùng quá liều khiến cháu bị "sốc" phải đi cấp cứu. Trường hợp chị Phan (Tiên Lữ, Hưng Yên) đang mang thai ở tuần thứ 20 luôn thấy người mệt mỏi nên mua thuốc bổ vitamin C dạng sủi để tăng cường sức khỏe. Tuy nhiên, uống đến hộp thứ ba thì chị thấy người càng mệt mỏi bụng, hông, lưng nhiều hơn và phải nhập viện.

Không chỉ bị ngộ độc hoặc phản ứng phụ bởi riêng vitamin C, ở các bệnh viên đều ghi nhận nhiều trường hợp phải cấp cứu và điều trị vì sử dụng vitamin không đúng cách. Có nhiều người vì mục đích làm đẹp đã sử dụng vitamin E quá liều gây ra tiêu chảy, đau bụng, rối loạn tiêu hóa; cơ thể mệt mỏi, suy nhược. Do thiếu hiểu biết, có sản phụ đã bổ sung vitamin A gây dị dạng ở thai nhi. Có cháu nhỏ do mẹ quên nên đã dùng vitamin A không đúng định kỳ đã khiến con bị còi xương, chậm lớn...

Nhìn chung, các trường hợp phải đến bệnh viện để cấp cứu hoặc điều trị do dùng quá liều vitamin đều do thiếu kiến thức. Hầu hết mọi người đều lầm tưởng, thuốc bổ thì dùng đã tốt rồi, dùng nhiều sẽ càng tốt hơn. Tuy nhiên, các thầy thuốc khuyến cáo: Bất kể là thuốc bổ, khi sử dụng đều phải theo đơn và có sự hướng dẫn của bác sĩ. Nếu mọi người tự ý mua và tự ý sử dụng thì nhiều khi lợi đâu không thấy lại "tiền mất, tật mang".

Hậu quả khó lường

Có thể thấy, thiếu vitamin cơ thể sinh bệnh nhưng thừa và quá liều cũng gây ra vô vàn rắc rối.

Khi chế độ dinh dưỡng không cung cấp đủ vitamin A hoặc một số bệnh lý nhiễm khuẩn như: bệnh sởi, viêm đường hô hấp, tiêu chảy... gây rối loạn hấp thu vitamin A, sẽ dẫn đến sự thiếu hụt vitamin A trong cơ thể và gây ra bệnh quáng gà, khô mắt, trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến mù lòa. Nhưng khi dùng vitamin A quá liều thì gây độc tính cho gan, gây loãng xương,... Đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai, có thể gây khuyết tật cho thai nhi. Với vitamin A có nguồn gốc thực vật (beta-caroten) khi cung cấp dư thừa sẽ gây nên hiện tượng vàng da. Khi ngưng sử dụng một thời gian, hiện tượng này sẽ biến mất.

Cơ thể con người từ khi được hình thành trong bụng mẹ, bộ khung xương rất quan trọng. Chính vì vậy, việc bổ sung vitamin D là cực kỳ cần thiết. Vitamin D (ergocalciferol D2, cholecalcciferol D3) điều hòa sự chuyển hóa canxi tới 50-80% nhu cầu chuyển hóa cần thiết cho sự hình thành và phát triển của xương. Do đó, nếu thiếu vitamin D sẽ dẫn tới còi xương, cơ thể còi cọc, không phát triển. Tuy nhiên dùng với liều cao D2, D3 phòng bệnh lại có thể gây ngộ độc. Do tác dụng cố định canxi trong xương nên phụ nữ có thai dùng nhiều vitamin D có thể sinh ra những đứa con có khuyết tật về xương...

Đối với vitamin C và E, các bác sĩ khuyến cáo: Có thể dùng vitamin C liều cao nhưng cũng chỉ nên dùng từ 5-10 ngày vì dùng vitamin C liều cao trong thời gian dài có nguy cơ gây sỏi thận hoặc bệnh sỏi thận trở nên nghiêm trọng hơn. Dùng vitamin C theo đường tiêm có thể gây ra "sốc" nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong. Còn việc chị em hiện nay quá "sùng bái" các sản phẩm có vitamin E nhằm kéo dài tuổi thanh xuân cũng phải lưu ý: Ở liều cao (trên 400 IU/ngày), vitamin E lại thúc đẩy các tổn hại do quá trình oxy hóa gây ra và khống chế các tác nhân chống lão hóa khác.

Theo các chuyên gia, người có tuổi dùng vitamin E đúng chỉ định sẽ có thể thấy ngay dụng của thuốc: làm da sáng hơn, có cảm giác khỏe khoắn hơn. Tuy nhiên, đối với những người còn trẻ, sức khỏe bình thường, việc dùng nhiều chất này là không cần thiết. Có những phụ nữ mới 30 - 35 tuổi đã tiêm vitamin E thường xuyên, coi việc này cũng giống như sử dụng mỹ phẩm để phòng ngừa nhăn da và xuống sắc. Điều đó không những gây hao phí tiền của mà còn dễ dẫn đến tình trạng nhờn thuốc, đến khi cần tác động thực sự thì phải dùng tới liều cao.

Mai Anh